«Arirang»
Philippe Chancel
Επιμέλεια: Ηρακλής Παπαϊωάννου
Διάρκεια: 08 Οκτωβρίου 2021-20 Φεβρουαρίου 2022
Χώρος: MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης
Στο πλαίσιο της Thessaloniki PhotoBiennale 2021
Το Arirang είναι ένα λαϊκό κορεατικό τραγούδι, μια ιστορία αγάπης με χιλιάδες παραλλαγές, που θεωρείται ύμνος της χώρας και εκτιμάται ότι είναι 600 χρόνια παλιό. Αναγορεύτηκε μνημείο άυλης κληρονομιάς της UNESCO μετά από αίτημα της Νότιας όσο και της Βόρειας Κορέας. Οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις Arirang Festival γίνονταν σε στάδιο της Πιονγιάνγκ μεταξύ 2002-2013 και επαναλαμβάνονται από το 2018. Οι Μαζικοί Αγώνες ενορχηστρώνουν το πολιτικό αφήγημα της Βόρειας Κορέας, με έμφαση στο Εργατικό Κόμμα και τις ένοπλες δυνάμεις, και συμβολισμούς συχνά δυσδιάκριτους στο δυτικό βλέμμα: ο ανατέλλων ήλιος συμβολίζει τον Kim Il-sung. Το όπλο είναι αυτό που ο ηγέτης έδωσε στον γιο του ως παρακαταθήκη. Το κόκκινο χρώμα αντικατοπτρίζει την εργατική τάξη. Το χιονισμένο βουνό και η λίμνη αντιπροσωπεύουν το όρος Paektu όπου ο Kim Jong-il φέρεται να γεννήθηκε σε μια καλύβα. Οι Μαζικοί Αγώνες του Arirang Festival δομούνται σε δύο επίπεδα: αφενός ως χορογραφημένη γυμναστική επίδειξη στο κέντρο του σταδίου, την οποία εκτελούν δεκάδες χιλιάδες γυμναστές και χορευτές. Το σκέλος αυτό φανερώνει την ακατάβλητη λαϊκή θέληση να αντιμετωπίσει κάθε δυσκολία και κίνδυνο. Αφετέρου ως εικονογραφία που συντίθεται από χιλιάδες εκπαιδευμένους μαθητές, οι οποίοι συγκροτούν με χρωματιστές κάρτες ένα ζωντανό, μεταβαλλόμενο φόντο. Τα τεράστια μωσαϊκά εικόνων που προκύπτουν προσφέρουν το συμβολικό, ιδεολογικό πλαίσιο, την ιστορία, την καθημερινότητα και τα επιτεύγματα του λαού. Τα δύο σκέλη μαζί συνιστούν σκηνοθετημένη κρατική προπαγάνδα που εκτελείται από τους πολίτες.
Ο Philippe Chancel στη σειρά Arirang, Στάδιο 1ης Μαΐου, Πιονγκ-Γιάνγκ 2005, μας μυεί σταδιακά στην ατμόσφαιρα των εκδηλώσεων, με τη βαθιά πολυχρωμία και τους ζωηρούς πολιτικούς συμβολισμούς. Η απόλυτη ακρίβεια στην εκτέλεση υποδηλώνει μεταφορικά μια κοινωνία που στηρίζεται στην πειθαρχία και τη συλλογικότητα. Η διακύμανση στην απόσταση λήψης μας επιτρέπει να μελετούμε άλλοτε δυναμικές παρουσιάσεις απέναντι σε ιστορικά ή κοινωνικά τοπία της χώρας, κι άλλοτε λεπτομέρειες που φανερώνουν την ίδια τη δομή του φόντου. Αν, όμως, κάποιος θεωρήσει γραφική στον 21ο αιώνα μια τέτοια μαζική πειθαρχία και υποχώρηση της ατομικότητας στο πλαίσιο ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος, οι φωτογραφίες του Chancel από το Arirang Festival φαίνεται να στέλνουν ένα επίκαιρο μήνυμα και στις δυτικές κοινωνίες, που υιοθετούν μαζικές πειθαρχήσεις λιγότερο ορατές στον δημόσιο χώρο, αλλά όχι λιγότερο αποτελεσματικές. Ένα ερώτημα που ίσως αναδύεται είναι αν ο άνθρωπος του 21ου αιώνα μπορεί να παραμένει συμμετοχικός ενώ παράλληλα ισχυροποιείται η ατομική του ταυτότητα. Όμοια και αντίστροφα, αν παρά τον διακριτό πλούτο αποχρώσεων αυτής της ταυτότητας βιώνουμε παράλληλα τη μεγαλύτερη από καταβολής κόσμου απόπειρα υπαγωγής σε ένα ομογενοποιημένο οικονομικό, πολιτικό και πολιτισμικό πλαίσιο.
Philippe Chancel (GR)
Tα τελευταία είκοσι χρόνια η φωτογραφία του Philippe Chancel έχει εξερευνήσει το περίπλοκο, μεταβαλλόμενο και εύφορο έδαφος όπου συναντώνται η τέχνη, το ντοκιμαντέρ και η δημοσιογραφία. Το έργο του είναι ένα συνεχώς εξελισσόμενο πρότζεκτ, το οποίο εστιάζει στην κατάσταση των εικόνων όταν έρχονται αντιμέτωπες με αυτό που αποτελεί την ένοια της «εικόνας» στον σύγχρονο κόσμο.
Γεννημένος το 1959, ο Philippe Chancel εργάζεται και ζει στο Παρίσι. Εισήχθη στη φωτογραφία σε πολύ μικρή ηλικία, πήρε πτυχίο οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού (Ναντέρ) και ακολούθησε μεταπτυχιακό δίπλωμα δημοσιογραφίας στο Cfpj του Παρισιού.
Το έργο του Philippe Chancel έχει εκτεθεί και δημοσιευθεί ευρέως στη Γαλλία και στο εξωτερικό σε μια σειρά από διακεκριμένα έντυπα. Όπως τα: Regards d'artistes - πορτρέτα σύγχρονων καλλιτεχνών -, Souvenirs - μια σειρά από πορτρέτα μεγάλων πρωτευουσών (Παρίσι, Λονδίνο, Νέα Υόρκη, Τόκιο, Βρυξέλλες) που προβάλλονται μέσα από βιτρίνες - που δημιουργήθηκαν σε συνεργασία με τη Valérie Weill και, τέλος, το έργο του στη Βόρεια Κορέα, το οποίο του έφερε και διεθνή αναγνώριση.
Η DPRK, στην οποία ο Chancel παρουσιάζει ένα αποκαλυπτικό και πρωτότυπο όραμα για τη Βόρεια Κορέα, εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2006 στο Rencontres d’Arles και στη συνέχεια στο C/O του Βερολίνου. Εκτέθηκε επίσης στη Photographers’ Gallery στο Λονδίνο, στο πλαίσιο της έκθεσης Deutsche Börse Photography Prize, όπου κέρδισε το βραβείο κοινού. Η DPRK εμφανίστηκε επίσης σε μορφή βιβλίου, που εκδόθηκε από τους Thames and Hudson. Το έργο του Emirates παρουσιάστηκε αρχικά στην 53η Μπιενάλε της Βενετίας στο περίπτερο του Άμπου Ντάμπι, σε επιμέλεια της Catherine David και ήταν μέρος της έκθεσης Dreamlands στο Κέντρο Πομπιντού, σε επιμέλεια του Quentin Bajac.
Για δεκαπέντε χρόνια, ο Philippe Chancel εξερεύνησε ευαίσθητες περιοχές του πλανήτη μας για να μελετήσει τον κόσμο και να τεκμηριώσει τα πιο ανησυχητικά συμπτώματα της παρακμής του. Η εργασία με τέτοιο τρόπο δεν ταιριάζει με κανένα προσδιορισμένο είδος φωτογραφίας, καθιστώντας το Datazone μια εφεύρεση που περιλαμβάνει τα πιο απτά σημάδια μιας προβλεπόμενης καταστροφής: μια τραυματική οικολογία, μια χαοτική αποβιομηχάνιση και τοξικές αναποδιές που προκύπτουν από τον εκσυγχρονισμό. Από την Κίνα στις Ηνωμένες Πολιτείες, από την Αφρική στην Ευρώπη, ολόκληρος ο κόσμος ουρλιάζει, χωρίς καταφύγιο. Ο Philippe Chancel είναι κλασικός φωτογράφος. Όλα όσα χτίζει επιβεβαιώνουν ότι ο σύγχρονος κόσμος δεν τήρησε την υπόσχεσή του. Μια σπουδία αφήγηση η οποία αποτελείται από μία ομάδα εικόνων που δείχνουν μια βαθιά ευαισθησία για τον κόσμο.
Περισσότερα στο photobiennale-greece.gr