Έκθεση “Roger Ballen. Shadows of the mind”
3 Μαρτίου - 4 Οκτωβρίου 2020
MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Α’, 1ος όροφος, λιμάνι Θεσσαλονίκης)
Το διαρκές ενδιαφέρον του φωτογράφου Roger Ballen για το περιθώριο της Νοτίου Αφρικής και την εξέλιξη της προσωπικής αισθητικής του στη διάρκεια τεσσάρων δεκαετιών αποτυπώνει η νέα έκθεση του MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης με τίτλο “Roger Ballen. Shadows of the mind” που εγκαινιάζεται την Τρίτη 3 Μαρτίου 2020 στις 19:30 στην Αποθήκη Α’ στο λιμάνι Θεσσαλονίκης.
Η έκθεση παρουσιάζει έργα από επτά φωτογραφικές σειρές του Ballen, ξεκινώντας από τις απομακρυσμένες κοινότητες της Νοτίου Αφρικής και το εσωτερικό των φτωχικών κατοικιών με τους ενοίκους τους, περνώντας στην απεικόνιση των «ξεχασμένων» φτωχών λευκών σε μία περίοδο αγώνα κατά του απαρτχάιντ και συνεχίζοντας με στημένα πορτρέτα στο Johannesburg, για να καταλήξει σε έρημα κτήρια, αποθήκες, καταλήψεις, όπου άνθρωποι ζούσαν σε βρώμικα δωμάτια, κελιά χωρίς παράθυρο. Η φωτογραφία του ενσωματώνει το σχέδιο, τη ζωγραφική, στοιχεία γλυπτικής και επιτελεστικότητας, εγκαταστάσεις και βίντεο, πλάθοντας τη μοναδική αισθητική Ballenesque.
Όπως σημειώνει ο επιμελητής της έκθεσης Ηρακλής Παπαϊωάννου: «Στον “κόσμο κατά Roger Ballen” όλα φαντάζουν πιθανά· όλα είναι ευκρινή χωρίς τίποτε να είναι σαφές. Ενόσω όμως βυθίζεται στα δώματα του νου, το έργο του υπόγεια αντηχεί ακόμη κοινωνικά ζητήματα, συνθήκες που οι άνθρωποι υφίστανται χωρίς να έχουν επιλέξει. […] Ο Ballen ανακάλυψε τη δική του πρωτόγονη φυλή μέσα στο σύγχρονο, σκοτεινό κοινωνικό περιθώριο χωρίς πρόθεση να την εξημερώσει όσο να την κοιτάξει μακριά από τα περιοριστικά δεσμά της κάθε κανονικότητας, φωτίζοντας υπομονετικά πράγματα επιμελώς κρυμμένα σε βαθιές σκιές του κόσμου και του εαυτού».
Τη βραδιά των εγκαινίων θα πραγματοποιηθεί η performance “KRAPP” βασισμένη στον κόσμο του Beckett, σε σύλληψη-ερμηνεία του Θωμά Βελισσάρη και εικαστική επιμέλεια της Μαρίας Καβαλιώτη. Το Krapp αντλεί το υλικό του από την έννοια του Μπεκετικού κλόουν, μέσα από τις σκηνικές οδηγίες των έργων του μεγάλου δραματουργού. Στόχος αυτής της performance είναι να συνδυάσει το σύμπαν του Beckett με αυτό του Roger Ballen, δημιουργώντας ένα ζωντανό "Theatre of Apparitions".
Βιογραφικό καλλιτέχνη
Ο Roger Ballen γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1950, όπου και μεγάλωσε. Η μητέρα του εργαζόταν στο πρακτορείο MAGNUM της Νέας Υόρκης και έτσι από μικρή ηλικία γνώρισε το έργο σημαντικών φωτογράφων, ενώ και ο André Kertész υπήρξε οικογενειακός φίλος που τον επηρέασε αρκετά. Σπούδασε ψυχολογία στο Berkeley στα τέλη του ‘60, όταν η Δυτική ακτή έσφυζε από κινήματα αντίδρασης και εκφάνσεις της αντικουλτούρας. Τότε επηρεάστηκε από το θέατρο του παραλόγου, τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία και το έργο του ψυχίατρου R.D. Laing. Στα τέλη του ΄70 έκανε PhD γεωλογίας στο Κολοράντο. Τελειώνοντας το 1981 αγόρασε μια Rolleiflex με την οποία φωτογράφιζε ως το 2015. Από το 1982 ξεκίνησε να δουλεύει ως γεωλόγος στο Johannesburg, όπου έκτοτε κατοικεί μόνιμα. Για το έργο του έχουν εκδοθεί περισσότερα από 20 βιβλία. Έχει σκηνοθετήσει περισσότερα από 10 βίντεο και ταινίες μικρού μήκους. Οι κυριότερες φωτογραφικές του σειρές είναι Dorps: Small Towns of South Africa (1986), Platteland (1994), Outland (2000), Shadow Chamber (2005), Boarding House (2009), Asylum of the Birds (2014) και Theatre of Apparitions (2016).
Έχει αναγορευθεί Επίτιμος Διδάκτωρ Art and Design του Kingston University, UK (2018), ενώ έχει τιμηθεί με σημαντικά βραβεία, όπως: Καλλιτέχνης της χρονιάς από το Suddeutsche Zeitung Magazin (2014), Φωτογράφος της χρονιάς στις Rencontres d’Arles (2002), Καλύτερο φωτογραφικό βιβλίο PhotoEspana (Μαδρίτη, 2001), Καλλιτέχνης της χρονιάς στη Photosynkyria (Θεσσαλονίκη 2000). Το έργο του ανήκει σε περισσότερες από 60 συλλογές μουσείων σε όλες τις ηπείρους, μεταξύ των οποίων τα Centre Georges Pompidou (Παρίσι), Getty Museum (Λος Άντζελες), Maison Européenne de la Photographie (Παρίσι), Museum of Modern Art (Νέα Υόρκη), Tate Britain (Λονδίνο), Victoria and Albert Museum, (Λονδίνο).
Πρόγραμμα ξεναγήσεων: 2 - 10 Ιουλίου, κάθε Τρίτη & Πέμπτη στις 12:00 & Παρασκευή στις 18:00
Η παρακολούθηση των ξεναγήσεων προϋποθέτει δήλωση συμμετοχής στο τηλέφωνο 2310 566716 ή /και στο reception.photography@momus.gr, με στόχο να τηρηθεί ο μέγιστος αριθμός των 10 ατόμων.
Στον χώρο τηρούνται όλες οι συνθήκες ασφάλειας της δημόσιας υγείας. Συστήνεται η χρήση μάσκας από τους συμμετέχοντες.