Η αιφνίδια «αναχώρηση» του εικαστικού Κορνήλιου Γραμμένου αφήνει όλες και όλους στο MOMus με ένα κενό. Το κενό που αφήνουν οι καλοί φίλοι και άξιοι συνεργάτες.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι κάτι παραπάνω από έναν αποχαιρετισμό, είναι μια σύντομη καταγραφή του έργου και της πορείας του από τους συναδέλφους Ελένη Κωτσαρά και Γιάννη Μπόλη με τους οποίους ο Κορνήλιος Γραμμένος ετοίμαζαν την ατομική του έκθεση στο MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα τον προσεχή χειμώνα. Ο ίδιος ήταν πολύ χαρούμενος για αυτό.
Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες.
Δυστυχώς, δεν θα γιορτάσουμε μαζί.
Κορνήλιε, καλό ταξίδι.
Συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του.
Ο Koρνήλιος Γραμμένος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1959. Σπούδασε γραφικές τέχνες και φωτογραφία στην Αθήνα (1977-1980), γλυπτική και ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Κολωνίας (1981-1988).
Οι καλλιτεχνικοί του σταθμοί περιλαμβάνουν τη Ρώμη (1988-1991), τη Νέα Υόρκη (1991-1992) και το Σαν Φρανσίσκο (1999-2000). Τα έργα του παρουσιάστηκαν σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε ένα γεωγραφικό φάσμα που εκτείνεται από την Γερμανία μέχρι την Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία και τις ΗΠΑ. Πραγματοποίησε ατομικές εκθέσεις στο Ινστιτούτο Γκαίτε (Αθήνα, 1987 και Θεσσαλονίκη, 1998), στην Nica Gallery Inc (Σαν Φρανσίσκο, 2000), στην Galerie Beyer (Δρέσδη, 2009) και στην γκαλερί Έκφραση γιάννα-γραμματοπούλου (Αθήνα, 2008, 2011, 2014, 2017, 2018). Έχουν γίνει πολλές παρουσιάσεις των γλυπτών του επινοήσεων, όπως ο ίδιος τις προσδιόριζε, σε διαφορετικά μέρη: Palazzo Corvaja (Ταορμίνα, 1990), πλατεία Δεξαμενής (Αθήνα, 1995), Λιμάνι της Πάτρας (1996), Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη, 1997), 10ο Δημοτικό σχολείο Βύρωνα (Αθήνα, 2006).
Μια εκτεταμένη γλυπτική εγκατάσταση του Κορνήλιου Γραμμένου με τα Aliens (από τις πιο χαρακτηριστικές ενότητες της δουλειάς του) είναι τοποθετημένη σε εξωτερικό χώρο του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη. Την σύνθεση είχε σχεδιάσει και εγκαταστήσει ο ίδιος το 1997.
Από τα Aliens και τους Ιππότες έως τα Σάρματα, τις μεγάλες εγκαταστάσεις, τα γλυπτά και τις κατασκευές του στον χώρο, ο Κορνήλιος Γραμμένος εμφανίζεται εξαιρετικά διαυγής σχετικά με τις μορφοπλαστικές του προθέσεις και επιδιώξεις. Συνθέσεις που φανερώνουν γνώση, ευαισθησία και ευρηματικότητα, και, ταυτόχρονα, διαπνέονται από αναρχική και ανατρεπτική διάθεση. Οι προτάσεις του αποκαλύπτουν ένα ευρύ πλαίσιο αναφορών σε πρωτοποριακούς και ριζοσπαστικούς πειραματισμούς και κινήματα της τέχνης του 20ού αιώνα. Πρόκειται, ωστόσο, για αναφορές αφομοιωμένες, επεξεργασμένες και απόλυτα ενταγμένες στις αναζητήσεις και τους προβληματισμούς του, μέσα από μια σύγχρονη προσέγγιση που θέτει εκ νέου τα πρωταρχικά ζητήματα της γλυπτικής τέχνης και των κατασκευών στον χώρο. Η πλαστικότητα και η αμεσότητα που του προσφέρουν τα επιλεγόμενα υλικά, σε συνάρτηση με τις υφές, τις αυτούσιες χρωματικές τους ποιότητες (αλλά και τις χρωματικές επεμβάσεις του ίδιου), ή και τις διαλεκτικές, κάποιες φορές, αντιθέσεις τους, ενεργοποιούν διαφορετικές απτές και ορατές εντυπώσεις. Ισόρροπες οργανώσεις, δυναμικές κινήσεις, τεμνόμενοι και συμπλεκόμενοι όγκοι σε έργα που κατοικούν στον χώρο, αποκαλύπτουν τις αισθητικές τους ποιότητες, την αρχιτεκτονική-κατασκευαστική δομή τους. Και δίπλα τους ζωγραφικές συνθέσεις και μεγάλα σχέδια με μελάνια που έρχονται να επιβεβαιώσουν την εκφραστική ένταση, την πρωτοτυπία και την ποιητική του, τη συνέπεια και τη συνοχή των αναζητήσεών του. Ο Κορνήλιος Γραμμένος επενδύει στο τυχαίο, στην ελευθερία της χειρονομίας, στην εκδήλωση της αυτόματης ψυχικής και συναισθηματικής αποτύπωσης. Οι συνθέσεις του επαναδιαπραγματεύονται το ζήτημα της αφαίρεσης και της ζωγραφικής διαδικασίας-πράξης, επικεντρώνονται στις καθαρά εικαστικές αξίες και τη λειτουργία του χρώματος, εγκλείουν ενέργεια και ενδογενή ένταση.
Ή καλύτερα με τα δικά του λόγια:
«Η γλυπτική μου είναι η αφτιασίδωτη πραγματικότητά μου, η καθημερινότητά μου, γεμάτη προσμονές, ματαιώσεις, βιασύνες, απροσεξίες και στιγμιαίους θριάμβους. Μερικές φορές στέκεται ξαφνικά αυθύπαρκτη μπροστά μου σαν να λέει άντε πάμε παραπέρα, πάμε απ’ την αρχή δηλαδή».
Κ.Γ. 2020
«Σήμερα περισσότερο από ποτέ ενδεχομένως, οι άνθρωποι λατρεύουν να περιπλέκουν τα πιο απλά ζητήματα. Τα πράγματα μπορεί να φαίνονται πολύπλοκα αλλά —ποιος ξέρει— η ουσία της ζωγραφικής ίσως είναι απροσδόκητα απλή επειδή είναι μια κατεξοχήν σύνθετη πράξη. Νομίζω ότι η ζωγραφική... είναι μια συνεχώς εξελισσόμενη διαδικασία, δεν έχει κάποιο απτό “ορατό” τέλος και εκεί έγκειται ίσως το συναρπαστικό. Ο ζωγράφος δεν σκέφτεται γιατί ή ίδια η ζωγραφική είναι σκέψη».
Κ.Γ. 2020
«Η τέχνη είναι ή θα έπρεπε να είναι η έκφραση της απόλυτης ελευθερίας.
Ο αυτοπεριορισμός και η εμμονή του δημιουργού στα ζητούμενά του είναι αυτό που την καθιστά μάλλον αυθεντική και έτσι ικανή να μεταδώσει μια νέα εμπειρία όσο ελάχιστη και αν είναι αυτή σε όλους, ανεξαρτήτως μόρφωσης, ηλικίας, κοινωνικής τάξης, γεωγραφικής θέσης».
Κ.Γ. 2018
«Ένας από τους λόγους που εξακολουθούμε να κάνουμε τέχνη σήμερα πιστεύω ότι είναι ίσως η διεύρυνση της συνείδησής μας.
Μέσα από την τέχνη μπορεί κανείς να κατανοήσει σε βάθος τις ιδέες, τις καταστάσεις, και κατεξοχήν τα φυσικά και ποιητικά όρια των υλικών / πραγμάτων (res) με διορατικό και ευρύ τρόπο».
Κ.Γ. 2007
