Η ιστορία της αφαίρεσης στον ελλαδικό χώρο αποτυπώνεται στη νέα έκθεση-παραγωγή του MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με τίτλο «Χωρίς τίτλο ΙΙ. Ελληνική Μεταπολεμική Αφαίρεση: Τα ηρωικά χρόνια», που θα παρουσιαστεί στο MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα από τις 29 Μαΐου έως τις 29 Σεπτεμβρίου 2019
Η έκθεση εστιάζει στα χρόνια της εμφάνισης και βαθμιαίας καθιέρωσης της αφαίρεσης στην ελληνική τέχνη, από τη δεκαετία του 1950 έως και τα μέσα της δεκαετίας του 1960, περίοδο κατά την οποία πέρασε από πολλά στάδια, γνώρισε την αμφισβήτηση, την πολεμική και την απόρριψη, ενδύθηκε διαφορετικές μορφές, ωστόσο επιβίωσε και στη συνέχεια ανανεώθηκε πολλαπλώς. Μέσα από το έργο 26 ζωγράφων και γλυπτών, εκ των πιο σημαντικών εκπροσώπων της σύγχρονης τέχνης στην χώρα, διαγράφεται η συναρπαστική ιστορία ενός καλλιτεχνικού ρεύματος, με βαθιά τα σημάδια των ανθρώπων που την υπηρέτησαν ή την πολέμησαν.
Η δημοσίευση του μανιφέστου των «Ακραίων» από την ομώνυμη ομάδα καλλιτεχνών -Αλέκος Κοντόπουλος, Λάζαρος Λαμέρας, Γιάννης Μαλτέζος, Γιάννης Γαΐτης, Δημήτρης Χυτήρης, Καίτη Αντύπα- το φθινόπωρο του 1949, συμπίπτει με το τέλος του Εμφυλίου και παράλληλα σηματοδοτεί την αρχή της διεκδίκησης: της ελεύθερης έκφρασης και αυτονομίας του καλλιτέχνη απέναντι στην επικράτηση της αναπαράστασης ως τρόπου έκφρασης και κυρίαρχης ιδεολογίας. Η προσπάθεια αυτή επιχειρείται από παλαιότερους και νεότερους καλλιτέχνες οι οποίοι αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν το αίτημα της ανανέωσης και του εκσυγχρονισμού της ελληνικής τέχνης, σε αντιπαράθεση προς τις ελληνοκεντρικές αναγνώσεις του μοντερνισμού.
«Η αφηρημένη ζωγραφική και γλυπτική της πρώτης και δεύτερης μεταπολεμικής δεκαετίας γίνεται ο ουσιαστικός πυρήνας που καθορίζει μια νέα κατεύθυνση στον ελληνικό χώρο», όπως σημειώνουν μεταξύ άλλων στο εισαγωγικό τους κείμενο οι επιμελητές της έκθεσης Θούλη Μισιρλόγλου και Γιάννης Μπόλης. Και συνεχίζουν σχολιάζοντας: «Αυτή δεν αφορά μόνο έναν επανακαθορισμό μορφολογικών και φορμαλιστικών κριτηρίων, δεν διευρύνει απλώς τη διερεύνηση των ορίων της εικαστικής γλώσσας, αλλά έρχεται σε κρίσιμη αντιπαράθεση με την κυρίαρχη αισθητική και ιδεολογία. Για το λόγο αυτό, ξεπερνά τα στενά όρια της ανεικονικότητας και της εικόνας και γίνεται η γέφυρα που οδηγεί σε νέες αναζητήσεις: αυτές που δεν είχαν να κάνουν μόνο με την αυτονόμηση της καλλιτεχνικής πράξης, αλλά και τη σύνδεσή της με την κοινωνία, την πολιτική, την κριτική και τον ανθρωπισμό».
Η έκθεση «Χωρίς τίτλο ΙΙ. Ελληνική Μεταπολεμική Αφαίρεση: Τα ηρωικά χρόνια» στο MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά περιλαμβάνει έργα των συλλογών του ΜΟΜus, αλλά κυρίως δάνεια από σημαντικά ιδρύματα, όπως η Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, η Alpha Bank, το Ίδρυμα Γεωργίου Ζογγολόπουλου, ιδιωτικές συλλογές και αρχειακό υλικό από το Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης–iset. Η έκθεση αποτελεί επίσης τη δεύτερη παραγωγή-αφιέρωμα με θέμα την αφαίρεση από το MOMus, σε συνέχεια της έκθεσης «Χωρίς τίτλο Ι. Ελληνική Μεταπολεμική Αφαίρεση: Επιλογές από τις συλλογές του ΜΟΜus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης» που παρουσιάζεται ήδη στο MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη από τις 19 Απριλίου έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2019.
Ξεναγήσεις πραγματοποιούνται για το κοινό κάθε Σάββατο στις 12:00, με το εισιτήριο εισόδου.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Αχιλλέας Απέργης, Γιώργος Βακαλό, Γιάννης Γαΐτης, Chryssa (Χρύσα Βαρδέα), Φρόσω Ευθυμιάδη-Μενεγάκη, Γιώργος Ζογγολόπουλος, Βλάσης Κανιάρης, Χρίστος Καράς, Νίκος Κεσσανλής, Αλέκος Κοντόπουλος, Δημήτρης Κοντός, Κώστας Κουλεντιανός, Λάζαρος Λαμέρας, Χρήστος Λεφάκης, Κλέαρχος Λουκόπουλος, Γιάννης Μαλτέζος, Άλεξ Μυλωνά, Κοσμάς Ξενάκης, Χρύσα Ρωμανού, Νίκος Σαχίνης, Γεράσιμος Σκλάβος, Θεόδωρος Στάμος, Γιάννης Σπυρόπουλος, Γιώργος Τούγιας, Κώστας Τσόκλης, Γιάννης Χαΐνης, Σωσώ Χουτοπούλου-Κονταράτου
Επιμέλεια έκθεσης: Θούλη Μισιρλόγλου, Προϊστάμενη Τμήματος Συλλογών MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης & Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Γιάννης Μπόλης, Προϊστάμενος Τμήματος Σύγχρονης Γλυπτικής, MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά
